اسید سیتریک – Citric Acid

کاربرد اسید سیتریک در نوشابه سازی و نوشیدنیها :

• ايجاد طعم ترش و مطبوع
• براي بازدارندگي فعاليت ميكروبي
• تنظيم اسيديته

کاربرد اسید سیتریک در ژله ها، مارمالاد و مرباها

• ایجاد طعم ميوه‌اي و تنظيم PH

کاربرد اسید سیتریک در روغنها و مارگارین

• تنظيمpH
• به عنوان Chelating agentايجاد كمپلكس نمك شلات یا چلات كردن نیکل و فلزات باقی مانده از فرایند هیدروژناسیون
• افزایش ماندگاری روغن به دلیل کاهش اکسیداسیون و خاصیت آنتی اکسیدانی در روغن
• در ترکیب با آنتی اکسیدانها  خاصیت سینرژیستی دارد و می تواند با آنتی اکسیدانها ترکیب شود.

کاربرد اسید سیتریک در غذاها و میوه های منجمد

• از کاهش رنگ و عطر فراورده های غذایی جلوگیری می کند

کاربرد اسید سیتریک در کنسروها

• جلوگيری از رشد ميكروب‌ها از طریق كاهش pH

کاربرد اسید سیتریک در سوسیس، کالباس و گوشتهای فرایند شده

• بالا بردن Shelf life  محصول

کاربرد اسید سیتریک در پاستیل،تافی،  آب نباتها و شیرینیجات

• ایجاد طعم لیمویی به دلیل آنکه اسد سیتریک اسید آلی پرتقال و لیمو می باشد.
• جلوگیری از کریستالیزاسیون نامطلوب ساکاروز در محصول
• شفافیت لیکور به دلیل ایجاد قند اینورت در شیرینیجات

کاربرد اسید سیتریک  در محصولات لبنی

• سیترات سدیم به عنوان نمک اسید سیتریک  خاصیت امولسیفایری و نگهدارنده در پنیر و محصولات لبنی دارد .

اسید سیتریک Citric Acid ، یک اسید طبیعی است که به مقدار زیاد در میوه ها به ویژه در مرکبات مانند پرتقال ، لیمو و توت ها یافت می­شود.این ماده نسبتا یک اسید ضعیف است و دارای مزه ترش خاصی است.

این اسید بخشی جدایی ناپذیر از چرخه کربس است و بنابراین نقش مهمی در سوخت و ساز بدن تمام موجودات زنده ایفا می کند. این اسید برای اولین بار از میوه های خانواده مرکبات تولید شد اما این روش ناکارآمد بود زیرا  تنها به مقدار کمی تولید میشد.

امروزه گونه ویژه ای از قارچ کپکی در تولید صنعتی سیتریک اسید از طریق یک فرایند تخمیر استفاده می شود.

نقش اسید سیتریک در صنایع غذایی :

این اسید به طور گسترده ای در صنایع غذایی به عنوان یک افزودنی و نگهدارنده به دلیل قیمت مناسب و پایین و سهولت تولید استفاده می شود.

این اسید برای مصرف توسط تمام نهادهای نظارتی مهم مواد غذایی بی ضرر اعلام شده است. هنگامی که به محصولات غذایی و یا نوشیدنی اضافه شود، اسید یک عطر و طعم تیز، ترش که باعث افزایش اشتها و افزایش فراهم می کند. شرکت های خاص از آن برای دادن عطر و طعم “میوه ای” قابل اعتماد به  مواد غذایی خود مانند شیرینی و نوشابه ، استفاده می کنند.

سیتریک در آب نبات ترش و پاستیل به شکل پودر سفید رنگ فاین ، همچنین به عنوان “نمک ترش” شناخته شده رایج است. برخی از افراد به طور خاص برای تغییر طعم و مزه آن را به مواد غذایی خود اضافه می کنند.

علاوه بر این استفاده از آن به عنوان یک افزودنی، سیتریک معمولا به عنوان نگهدارنده مواد غذایی طبیعی نیز استفاده می شود. با افزایش اسیدیته و کاهش  pH، شرایط جلوگیری از رشد باکتری و قارچ فراهم شده ، بنابراین موجب طولانی کردن عمر مواد غذایی و یا نوشیدنی می شود.

کمک به حفظ و نگهداری:

همچنین به حفظ عطر و طعم و حفظ PH در یک سطح مناسب برای جلوگیری از تخریب مواد غذایی، به ویژه کنسرو شده کمک می کند. واز آنجا که بسیاری از باکتری ها قادر به رشد در محیط اسیدی نیستند،  سیتریک اسید اغلب به مربا، ژله، آب نبات، غذاهای کنسرو شده، و حتی محصولات گوشت به عنوان نگهدارنده اضافه میشود.

از آنجا که این اسید می تواند به صورت پودر ساخته شود، می توان آن را در غذاهای خشک استفاده کرد وقتی که عطر و طعم ترش مورد نظر است .

بنابراین  سیتریک اسید یک جایگزین خشک برای آب لیمو یا سرکه در غذاهای خشک مانند نمکهای چاشنی، پودر طعم دهنده، و تنقلات ترد است.

این اسید گاهی اوقات برای ایجاد یک محیط اسیدی و تسهیل فرآیند رسیدن در هنگام ساخت پنیر، به خصوص پنیر موتزارلا استفاده می شود. pH اسیدی سیتریک اسید همچنین باعث می شود به عنوان یک مکمل غذایی مفید باشد.

بسیاری از مواد معدنی نیاز به pH اسیدی برای جذب دارند.  سیتریک به مکمل های ویتامین اضافه شده برای اینکه برخی از ویتامین ها برای جذب بیولوژیکی در دسترس قرار بگیرد.

این اسیدهمچنین به شدت در تهیه و تولید ویتامین C به عنوان طعم دهنده استفاده می شود. توجه داشته باشید که اسید سیتریک و ویتامین C (اسید اسکوربیک) دو ماده کاملا متفاوت است .

غذاهایی که اسید سیتریک که اغلب به آن اضافه می­شود :

• بستنی و  شربت
• کارامل
• لیموناد، سیب،
• پنیرهای خاص
• بسیاری از غذاهای کنسرو شده و مرباها ( کنسرو میوه ها ، سبزی، سس ها، و غیره)
• محصولات پخته شده ، مخلوط کیک
• ماهی منجمد )به ویژه شاه ماهی، میگو و خرچنگ(
• میوه ها و سبزیجات بسته بندی شده غذایی
• استفاده در محصولات مراقبت از پوست و شوینده ها

سیتریک اسید معمولا در محصولات مختلف مراقبت پوستی طبیعی یافت می شود. برای تنظیم سطح PHکرم، لوسیون و ژل منطبق با سطح pH پوست طبیعی ما به  آن اضافه شده است.

هنگامی که به صورت موضعی بر روی  پوست استفاده می شود، به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل کرده ، که نشانه های پیری را پنهان می کند.  سیتریک اسید همچنین پوست را می تراشد با از بین بردن سلول های مرده پوست از لایه بالایی پوست، در نتیجه  باعث رشد سلول های جدید است. از آنجا که یک ماده طبیعی است، به ندرت باعث واکنش های آلرژیک می شود و برای انواع پوست مناسب است.

در مواد پاک کننده، شامپوها و صابون، این اسید  اضافه شده به طوری که به آسانی تولید شود.همینطور باعث افزایش کارآیی این محصولات در حل کردن سریعتر آلودگی  می شود.. این اسید بیش از مواد افزودنی دیگر مورد علاقه است  به این دلیل است که سازگار با محیط زیست، زیست تخریب پذیر و نسبتا بی ضرر است.

اسید سیتریک یا جوهر لیمو یکی از اسیدهای آلی و ضعیف است که در لیموترش و پرتقال وجود دارد. یکی از عمده ترین کشورهای تولید کننده سیتریک  یا جوهر لیمو کشور چین میباشد .

سیتریک اسید یا جوهر لیمو در صنایع نوشابه سازی ، آبمیوه سازی، لواشک سازی , تولید لوازم آرایشی و بهداشتی و داروئی … استفاده میگردد و علاوه بر طعم دهندگی باعث تنظیمPH نیز میشود .

سیتریک اسید چیست؟

اسید سیتریک بنام جوهرلیمو نیز شناخته می­شود که در میوه­ های اسیدی و ترش مزه همچون لیموترش و پرتقال به وفور یافت می­شود.

اسید سیتریک ماده ای افزودنی پر کاربرد و بی­خطر می­باشد که در سراسر دنیا اسیدی بی ضرر‌ و خوراکی معرفی می­شود و کمیته مشترک صادرات مواد افزودنی غذایی سازمان بهداشت جهانی و سازمان خوراک و کشاورزی (وابسته به سازمان ملل) بی  خطر بودن آنرا ثبت نموده است.

جوهر لیمو پودری کریستال شکل،سفید رنگ و شکری فرم می‌باشد که می‌تواند به دو صورت اسید سیتریک خشک ( آن­هیدروز ) و یا اسید سیتریک آبدار ( منوهیدرات ) به فروش می رسد که وارداتی از کشور چین بیشتر میباشد . کیسه های اسید سیتریک 25 کیلویی میباشد از برندهای معروف وارداتی میتوان از TTCA , ENSIGN , KASEL , RZBC نام برد .

فرم سیتریک اسید  خشک از کریستالیزه شدن این اسید در آب گرم تولید می‌شود در حالی که فرم آبدار از تبلور آن در آب سرد تولید میگردد .

اسید سیتریک آبدار در حرارت حدود  47  درجه سانتیگراد با از دست دادن آب خود به فرم خشک تبدیل میگردد. اسید سیتریک مونوهیدرات در تولید انواع نوشیدنی‌ ، نوشیدنی سودا ، ساخت انواع بستنی ، تولید انواع آبنبات ، آبمیوه های طبیعی و غیر طبیعی ، مربا ها ، انواع کمپوت میوه ها ، بسته بندی میوه‌های منجمد ، انواع پنیر ، انواع سس ها و کچاپ ها  و انواع نگهدارنده‌ها کاربرد فراوانی دارد.

اسید سیتریک خشک نیز در داروسازی کاربرد دارد و به عنوان اسیدی بی ضرر و نگهدارنده غذایی و تنظیم کننده PHدر تولیدات صنایع غذایی کاربرد گسترده ای دارد .

کاربرد و خواص اسید سیتریک در صنایع

–    به عنوان ماده نگهدارنده مواد غذایی و چاشنی غذا

–    در صنعت تولید نوشیدنی­ ها و آبمیوه ها

–    در تولید مارمالاد ، انواع ژله و انواع مرباجات برای ایجاد طعم ترش میوه و تنظیم PH

–   در صنایع آرایشی و بهداشتی و ساخت و تولید دارو

–   در تولید روغن ها و مارگارین

–  در تولید پاستیل، تافی، انواع آب نبات و شیرینی­جات و چیپس ها جهت ایجاد طعم ترش و لیمویی

– در تولید انواع کنسرو جهت ممانعت از رشد و نمو میکروب­ها از طریق کاهش PH

–   بعنوان نگهدارنده در تولید انواع سوسیس و کالباس، نگهدارنده موادگوشتی و ایجاد طعم ترش در فرآوری زیتون

–   در ساخت انواع شوینده‌ها به دلیل توانایی تشکیل کیلیت با فلزات

اسید سیتریک در دو نوع اسید سیتریک مونوهیدرات ( سیتریک آبدار ) و اسید سیتریک آنهیدروز ( سیتریک خشک یا بدون آب ) بصورت پودر کریستال تولید و به فروش میرسد و از نظر شکل ظاهری تفاوتی ندارند فقط در فرمول اسید سیتریک آبدار یک ملکول آب میباشد و اسید سیتریک خشک و آبدار عموما در کیسه های کاغذی و پلی پروپیلنی چند لایه بسته بندی میگردد و به فروش میرسد .

اسید سیتریک از اکتشافات دانشمند ایرانی جابر بن حیان در قرن هشتم است. اولین بار درقرن هجدهم شیمیدان سوئدی کارل ویلملم بوسیله متبلور کردن آبلیمو جداسازی آنرا درست کرد .

ترشی لواشک هایی که میخوریم و یا نوشیدنی های ترش مزه حاصل از ترشی اسید سیتریک افزوده شده است .

کاربرد و خواص اسید سیتریک در صنایع :

• تفت دادن خشکبارجهت ترش مزه شدن
• تولید لواشک
• بعنوان ماده نگهدارنده مواد غذایی و چاشنی های غذا
• در تولید نوشابه و آبمیوه­ ها
• در تولید مارمالاد ، ژله ها و انواع مربا برای ایجاد طعم ترش میوه و تنظیم PH
• در ساخت لوازم  آرایشی بهداشتی و دارویی
• در تولید روغن ها و مارگارین
• در تولید پاستیل، تافی،آب نبات و شیرینی­جات جهت ایجاد طعم لیمویی
• در صنایع کنسروسازی جهت جلوگیری از رشد میکروب­ها از طریق کاهش PH
• در نگهداری سوسیس، کالباس، گوشت و فرآوری زیتون
• جهت فرآوری زیتون